Patron

Dnia 30 kwietnia 1310r. w miasteczku Kowal w ziemi kujawskiej ksiꙿna Jadwiga, żona Wł‚adysł‚awa łokietka, powił‚a syna Kazimierza, którego urodzenie i kolebkę™ osę…dził‚em za godne osobnej wzmianki, aby ję… przesł‚aę‡ potomnym czasom.

Kazimierz Wielki na obrazie Jana Matejki
Kazimierz Wielki na obrazie Jana Matejki

Tak o narodzinach „króla chł‚opów” pisał‚ sł‚ynny dziejopis Jan Dł‚ugosz.

Kazimierz Wielki to ostatni Piast na tronie Polski, przedstawiciel pierwszej polskiej dynastii, spokrewnionej z najwię™kszymi rodami ówczesnej Europy. W jego żył‚ach pł‚yn꙳‚a krew nie tylko Piastów, ale i ruskich Rurykowiczów, wę™gierskich Arpadów, cesarzy wschodniorzymskich (bizantyjskich) z rodu Paleologów.

Obejmował‚ rzę…dy maję…c 23 lata. Jego pał„stwo był‚o sł‚abe i mał‚e: jego powierzchnia wynosił‚a ok. 106 tys. km2.

Poza Polskę… znalazł‚y się™ m.in. pół‚nocne Kujawy, Pomorze Gdał„skie, Ziemia Dobrzyńska i Cheł‚mińska. Dzię™ki mę…drej polityce zagranicznej w czasie swojego panowania odzyskał‚ czę™ę‡ ziem: Kujawy i Ziemię™ Dobrzył„skę…. Potwierdził‚ prawa Polski do zaję™tego przez Krzyżaków Pomorza Gdał„skiego. Zdobył‚ Ruł› Halickę…, grody na pograniczu łšlę…ska i Brandenburgii. Jego wł‚adzę™ uznali ksiꅿę™ta mazowieccy.

Król Kazimierz zasł‚ynꅳ‚ jako doskonał‚y gospodarz–administrator. Troszczył‚ się™ o rozwój i bezpieczeł„stwo kraju. Miasta otrzymywał‚y przywileje handlowe, na jego polecenie wznoszono mury obronne. Do Polski sprowadzał‚ osadników. Otaczał‚ opiekę… najuboższych poddanych, którymi byli chł‚opi. Aby kraj mógł‚ rozwijaę‡ się™ gospodarczo w spokoju i bezpieczeł„stwie, król wzniósł‚ mury na granicach 66 zamków obronnych. Wiekopomnym wydarzeniem stał‚o się™ zał‚ożenie przez Kazimierza Akademii w Krakowie w 1364 r.

Jego szczęśliwe rzę…dy nie szł‚y w parze ze szczęściem w życiu osobistym, nie pozostawił‚ legalnego potomka. Próbował‚ osadzię‡ na tronie usynowionego przez siebie wnuka, Kazimierza Sł‚upskiego, księ™cia Pomorza Zachodniego. Umieraję…c w 1370 r. pozostawił‚ pał„stwo silne, bogate, powię™kszone terytorialnie do 270 tys. km2.

Król Kazimierz Wielki pochowany został‚ w krypcie na Wawelu.